Devreden geçen akımın belirli bir sınırın üzerine çıktığı durumlarda geçen akım işletme açısından sakıncalıdır. Elektrik devresini kendiliğinden açan bir elemana ihtiyaç vardır. Akım arttığı zaman ergiyerek, ısınarak ve mıknatıslanarak devreyi açmaya (akımı kesmeye) yarayan devre elemanlarına “sigorta” adı verilir. Sigortaların görevi, devre elemanlarının üstünden fazla akımın geçmesini önlemektir. Bu sayede devreye bağlı olan farklı cihazlarda arızalanmaktan kurtulur. Her geçen fazla akım yoğunluğunda devreyi açıp (akımı kesip) oluşabilecek tehlikeyi önlerler. En çok kullanılan elektrik sigortası otomatik sigorta eriyen telli sigortadır.
Elektrik sigortası nasıl bağlanır? Sigortalar devreye seri bağlanır. Elektrik sigorta, koruma ve emniyet içindir.
Elektrik Devresine Seri Bağlanan Elektrik Sigortası Ne İşe Yarar?
Genel olarak bu sigortalar 4 kısma ayrılır;
Sigorta gövdesine tutturulur. Kapağın iç yüzeyi prinç alaşımdan meydana gelir. Buşon kapağının üstüne, gövdeye tutturulacak şekilde diş açılmıştır. Diğer kısmı porselen olup, söküp takma işlemi yapılırken emniyetli bir şekilde kullanma kolaylığı sağlar. Buşon kapağı üstünde camdan bir pencere bulunur. Buşon üstünde bir pul vardır. Sigortanın atıp atmadığını bu camdan bakılarak görülür. Sigorta gövdesine göre, buşon kapakları imal edilir.
Sigorta Buşonu
Porselenden imal edilen silindir biçiminde, içi boş olup, boşluk kısmı kum ile doldurulmuş, silindirik kısmın alt ve üstü pirinç başlıklarla kaplı olan bir elemandır. Ergime teli kumun ortasında bulunur. Telin bir ucu alt başlığa, diğer ucu dibi delinmiş yay ile bağlı, gözetleme camından gözüken, gözetleme puluna bağlıdır. Eriyen tel kumun orta kısmına düşer. Buşon içinde bulunan ince kum, eriyen telin ark yapmasını önler. Eriyen tel koparsa gözetleme puluna bağlı yay boşalır, pul düşer, devre açılır akım geçmez. Gözetleme pulunun düşme işlemine “sigorta attı” da denilir. Sigorta buşonunun kaç amper olduğu, buşon gövdesinde yazmaktadır.
Sigorta Gövdesi
Sigorta gövdesi, buşon ve sigorta kapağını üzerinde taşır. Yalıtkan kısmı porselenden yapılır. İletken kısım pirinçten dir. Sigortanın en önemli parçasıdır. Piyasada 25 A, 63 A, 100 A, 125 Amper gibi sigorta gövdesi için aranır.
Dip Kontak
Sigortaya başka bir buşonun takılmasını önlemek için dip kontak yapılır. Pirinç ve porselenden meydana gelirler. Ortası boş olup madensel bir parça bulunur. Dip kontak bu boşluğa oturur. Yazılı amperaja göre buşonun alt başlığı bu boşluk büyüklüğündedir. Sigorta gövdesine göre dip kontaklar vidalanarak takılır.
Gövde şekline göre sigorta türleri;
Mermer veya pertinaks üzerine bağlanırlar. Tablo delinerek sigorta bacakları tespit edilir. İletken kabloların giriş ve çıkışları bu bacakların üzerine bağlanır. Hem sigortayı hemde iletkenler bu bacak üzerine tespit edilir. İletkenliği iyi sağladığı ve dayanıklı olduğu için bacaklar pirinçten yapılır.
Duvar Tipi Sigorta
Gövdesi iki kısımdan meydana gelir. Gövde kapağı ve sigorta altlığıdır. Porselenden yapılır. Tesisattan gelen faz sigorta altlığının ortasına vida ile bağlanır. Yanındaki vidalı kısım ise alıcılara bağlanır.
Kofra Tipi Sigorta
En çok kullanılan sigorta tipidir. Sac tablolarda kullanılır. Bu tip tablolarda kofra sigortası kullanılır. Sigorta gövdesi porselenden yapılmıştır. Gövde akımları diğer sigorta tiplerindeki gibidir. Gövdelerde kullanılan buşon ve kapaklar standart olup kofra tipi sigortada kullanılır.
Dikkat! Buşona tel sarılması yasaktır.
Otomatik Sigortalar
Otomatik sigortalar bağlı olduğu elektrik devresini kısa devre ve aşırı akımdan korurlar. Devre rahat biçimde açılır ve kapanır. Arıza oluştuğu zaman devreyi açan alet, kol yukarı kaldırıldığında devreye girer. Her sigorta atmasında buşon değiştirme zahmetini ortadan kaldırır. Kullanımı kolay olmakla birlikte bozulmadığı sürece devamlı kullanılır. Tablo ve duvar tipi çeşitleri vardır. Fazla akımlarda termik ve manyetik görevini üstlenerek devreyi açar. Otomatik sigortalar L (B) ve G (C) tipleri vardır.
Otomatik sigorta
L (B) Tipi
L tipi elektrik sigortaları aşırı akımda hemen atar. Priz ve aydınlatma sisteminde kullanılır.
G (C) Tipi
Gecikmeli olarak devreyi açar. Koruma devresi olarak motorlarda kalkış esnasında kullanılır. Gecikmeli atan otomatik sigortalardır.
Bıçaklı Sigorta
120 KA’ kadar kısa devre akımını keser. 500 V anma gerilimi, 630 A anma akımları olup pano, şalter, kablo, trafo gibi elemanları kısa devreye karşı korurlar.
Sigorta Altlığı
Sigorta buşonları buraya bağlanır. Alt bağlantılar civata veya klemenslidir. Bakır alaşımdan veya pirinçten iletken bacaklar üretilir. Kontak sıkma kısmında yaylanma özelliği vardır. Çelik yayalardan imal edilmiştir.
Akım bunun üzerinden geçer. Porselenden yapılmıştır. Porselenin iki ucuna bıçaklar bağlanmıştır. Gövde içinde kuvars, kum olup ergiyen bir tel ile birbirine bağlanmıştır. Kum, ısı yayılmasını ve ark oluşmasını önleyerek kendi içerisinde söndürür. NH bıçaklı sigorta tipleri vardır.
Sigorta Pensesi
Buşonlar takılır çıkarılırken kullanılır. Sökülecek sigorta olursa pense üzerindeki düğmeye basmak gerekir. Düğmeye basılınca pensenin ısırma mekanizması açılır. Elimizi çektiğimiz zaman eleman geriye çekilirse altlıkta olan NH buşon yerinden çıkmış olur.
Elektrik sigortası nasıl bağlanır? Sigortalar devreye seri bağlanır. Elektrik sigorta, koruma ve emniyet içindir.
Elektrik Devresine Seri Bağlanan Elektrik Sigortası Ne İşe Yarar?
- Elektrik işletmelerinden ve alıcılardan fazla akım geçmesini engeller, bunları yanmaktan ve arızalanmaktan korur.
- Alıcı ustünde elektrik kaçağı oluştuğunda kişileri elektrik çarpmasına karşı korur.
- Vidalı Sigorta
- Kovanlı Sigorta
- Saplı Sigorta
Genel olarak bu sigortalar 4 kısma ayrılır;
- Buşon Kapağı
- Buşon
- Sigorta gövdesi
- Dip kontak
Sigorta gövdesine tutturulur. Kapağın iç yüzeyi prinç alaşımdan meydana gelir. Buşon kapağının üstüne, gövdeye tutturulacak şekilde diş açılmıştır. Diğer kısmı porselen olup, söküp takma işlemi yapılırken emniyetli bir şekilde kullanma kolaylığı sağlar. Buşon kapağı üstünde camdan bir pencere bulunur. Buşon üstünde bir pul vardır. Sigortanın atıp atmadığını bu camdan bakılarak görülür. Sigorta gövdesine göre, buşon kapakları imal edilir.
Sigorta Buşonu
Porselenden imal edilen silindir biçiminde, içi boş olup, boşluk kısmı kum ile doldurulmuş, silindirik kısmın alt ve üstü pirinç başlıklarla kaplı olan bir elemandır. Ergime teli kumun ortasında bulunur. Telin bir ucu alt başlığa, diğer ucu dibi delinmiş yay ile bağlı, gözetleme camından gözüken, gözetleme puluna bağlıdır. Eriyen tel kumun orta kısmına düşer. Buşon içinde bulunan ince kum, eriyen telin ark yapmasını önler. Eriyen tel koparsa gözetleme puluna bağlı yay boşalır, pul düşer, devre açılır akım geçmez. Gözetleme pulunun düşme işlemine “sigorta attı” da denilir. Sigorta buşonunun kaç amper olduğu, buşon gövdesinde yazmaktadır.
Sigorta buşonu gövdesi ve kapağı
Sigorta Gövdesi
Sigorta gövdesi, buşon ve sigorta kapağını üzerinde taşır. Yalıtkan kısmı porselenden yapılır. İletken kısım pirinçten dir. Sigortanın en önemli parçasıdır. Piyasada 25 A, 63 A, 100 A, 125 Amper gibi sigorta gövdesi için aranır.
Dip Kontak
Sigortaya başka bir buşonun takılmasını önlemek için dip kontak yapılır. Pirinç ve porselenden meydana gelirler. Ortası boş olup madensel bir parça bulunur. Dip kontak bu boşluğa oturur. Yazılı amperaja göre buşonun alt başlığı bu boşluk büyüklüğündedir. Sigorta gövdesine göre dip kontaklar vidalanarak takılır.
Gövde şekline göre sigorta türleri;
- Tabla tipi
- Duvar tipi
- Kofra tipi
Mermer veya pertinaks üzerine bağlanırlar. Tablo delinerek sigorta bacakları tespit edilir. İletken kabloların giriş ve çıkışları bu bacakların üzerine bağlanır. Hem sigortayı hemde iletkenler bu bacak üzerine tespit edilir. İletkenliği iyi sağladığı ve dayanıklı olduğu için bacaklar pirinçten yapılır.
Duvar Tipi Sigorta
Gövdesi iki kısımdan meydana gelir. Gövde kapağı ve sigorta altlığıdır. Porselenden yapılır. Tesisattan gelen faz sigorta altlığının ortasına vida ile bağlanır. Yanındaki vidalı kısım ise alıcılara bağlanır.
Kofra Tipi Sigorta
En çok kullanılan sigorta tipidir. Sac tablolarda kullanılır. Bu tip tablolarda kofra sigortası kullanılır. Sigorta gövdesi porselenden yapılmıştır. Gövde akımları diğer sigorta tiplerindeki gibidir. Gövdelerde kullanılan buşon ve kapaklar standart olup kofra tipi sigortada kullanılır.
Dikkat! Buşona tel sarılması yasaktır.
Otomatik Sigortalar
Otomatik sigortalar bağlı olduğu elektrik devresini kısa devre ve aşırı akımdan korurlar. Devre rahat biçimde açılır ve kapanır. Arıza oluştuğu zaman devreyi açan alet, kol yukarı kaldırıldığında devreye girer. Her sigorta atmasında buşon değiştirme zahmetini ortadan kaldırır. Kullanımı kolay olmakla birlikte bozulmadığı sürece devamlı kullanılır. Tablo ve duvar tipi çeşitleri vardır. Fazla akımlarda termik ve manyetik görevini üstlenerek devreyi açar. Otomatik sigortalar L (B) ve G (C) tipleri vardır.
Otomatik sigortaL (B) Tipi
L tipi elektrik sigortaları aşırı akımda hemen atar. Priz ve aydınlatma sisteminde kullanılır.
G (C) Tipi
Gecikmeli olarak devreyi açar. Koruma devresi olarak motorlarda kalkış esnasında kullanılır. Gecikmeli atan otomatik sigortalardır.
Bıçaklı Sigorta
120 KA’ kadar kısa devre akımını keser. 500 V anma gerilimi, 630 A anma akımları olup pano, şalter, kablo, trafo gibi elemanları kısa devreye karşı korurlar.
Sigorta Altlığı
Sigorta buşonları buraya bağlanır. Alt bağlantılar civata veya klemenslidir. Bakır alaşımdan veya pirinçten iletken bacaklar üretilir. Kontak sıkma kısmında yaylanma özelliği vardır. Çelik yayalardan imal edilmiştir.
Sigorta altlığı
Bıçaklı Sigorta BuşonuAkım bunun üzerinden geçer. Porselenden yapılmıştır. Porselenin iki ucuna bıçaklar bağlanmıştır. Gövde içinde kuvars, kum olup ergiyen bir tel ile birbirine bağlanmıştır. Kum, ısı yayılmasını ve ark oluşmasını önleyerek kendi içerisinde söndürür. NH bıçaklı sigorta tipleri vardır.
NH bıçaklı sigorta
Sigorta Pensesi
Buşonlar takılır çıkarılırken kullanılır. Sökülecek sigorta olursa pense üzerindeki düğmeye basmak gerekir. Düğmeye basılınca pensenin ısırma mekanizması açılır. Elimizi çektiğimiz zaman eleman geriye çekilirse altlıkta olan NH buşon yerinden çıkmış olur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder