16 Aralık 2009 tarihinde 27434 sayılı Resmi Gazete‘de yayınlanarak yürürlüğe giren Elektrik Tesisleri Proje Yönetmeliği ile yürürlükten kaldırılmıştır.
09.12.1978 tarihinde 16484 sayılı Resmi Gazete‘de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.
ELEKTRİK ENERJİ TESİSLERİ PROJE YÖNETMELİĞİ
I. YÖNETMELİĞİN KAPSAMI
KAPSAM
MADDE 1 - Bu yönetmelik elektrik kuvvetli akım üretim, iletim ve dağıtımına
ilişkin yeni kurulacak, değiştirilecek ya da genişletilecek tesislerin
yapılabilirlik raporu, gerekçe raporu ve projelerin hazırlanması esaslarını
kapsar.
Aşağıdaki tesisler özel durumları nedeniyle bu yönetmeliğin kapsamına
girmez:
Devlet Demiryolları İşletmesi tesislerinde kullanılan demiryolu
elektriklendirme cet hava hattına (kataner) ilişkin yüksek gerilim tesisleri,
demiryolu sinyalizasyon tesislerine kablo ya da hava hattı ile enerji sağlayan
düzenler, demiryolu sinyalizasyonu ile istasyon ve demiryollarının özel
haberleşme tesislerinin beslenmesi için kurulacak elektrojen grupları.
Ancak elektrikle ilgili öteki yönetmeliklerde karşıt bir hüküm bulunmadıkça
bu yönetmelik hükümleri uygulanır.
Herhangi bir tesisin bu yönetmelik kapsamına girip girmeyeceği konusunda
bir kararsızlık ortaya çıkarsa, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının bu
konuda vereceği karar geçerlidir.
II. YÖNETMELİĞİN UYGULANMASI
UYGULAMA
MADDE 2 - Bu yönetmelik kamu görevi yapan devlet, il, belediye ve köyler
ile gerçek ve tüzel kişiler tarafından elektrik enerjisi üretmek iletmek ve
dağıtmak amacı ile yapılacak tesislerle bunlara ilişkin yapı kanal baraj gibi
inşaatla ilgili projelerin düzenlenmesine ilişkindir.
Bu projeler Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile yasaların yetkili
kıldığı kuruluşların onayından sonra geçerlidir.
III. TANIMLAR
TANIMLAR
MADDE 3 - Bu yönetmelikte kullanılacak başlıca terimlerin tanımları aşağıda
verilmiştir.
a) Yapılabilirlik (fizibilite) raporu:
Çeşitli olanaklarla enerji sağlanması ya da üretilmesi durumlarında
ekonomik ve teknik bakımından yapılabilir en uygun çözümü gösteren rapordur.
b) Gerekçe raporu:
Genel olarak, hazırlanacak projenin esaslarına ilişkin açıklamaları, bu
esasların kabulü için zorunlu nedenlerle teknik ve ekonomik hesapları gösteren
rapordur.
c) Ön proje:
İhaleye çıkarılmasını sağlamak amacı ile bir tesis ya da inşaatın hangi
tesis gereçleri ile ve nasıl yapılacağını gösteren açıklama, şema, plan ve
resimlerle bunların düzenlenmesine dayanak olan hesap, keşif ve şartnamelerden
oluşur.
d) Uygulama projesi:
İhaleden sonra yüklenici ya da iş veren tarafından hazırlanacak olan bu
proje, ön projede belirtilen tesis gereçleri ve kabul edilmiş ilkelere uygun
nitelikteki ayrıntılı açıklama, şema, plan ve resimlerle bunların
düzenlenmesine dayanak olan hesap, keşif ve şartnamelerden oluşur.
e) Elektrik santralları (Elektrik üretim tesisleri).
Elektrik enerjisi üretmek amacı ile kurulan tesislerdir. Elektrik
santralları aşağıda tanımlanmıştır.
e.1 - Su santralları (Hidrolik santrallar):
Su enerjisinden elektrik üretilen santrallardır.
e.2 - Termik santrallar:
Isı enerjisinden elektrik üretilen santrallardır.
i) Buhar santralları:
Fosil, gaz ya da öteki yakıtlarla elde edilen buhardan elektrik üretilen
santrallardır.
ii) Gaz türbinli santrallar:
Gaz türbinleri ile elektrik üretilen santrallardır.
iii) Dizel santralları:
Dizel - Generatör grupları ile elektrik üretilen santrallardır.
iv) Nükleer santrallar (atom santralları):
Nükleer enerjiden elektrik üretilen santrallardır.
v) Jeotermal santrallar:
Jeotermal kaynaklardan elde edilen buhar ile elektrik üretilen
santrallardır.
f) Enerji iletim hatları:
Üretilen elektrik enerjisini dağıtım şebekelerine ya da tekil tüketim
tesislerine iletmek için kullanılan hatlardır. Bunlar hava hattı ya da kablo
hattı olarak kurulurlar.
g) Bağlama tesisleri (şalt tesisleri):
Elektrik devrelerindeki gerilimleri alçaltmak, yükseltmek ya da devreleri
açmak ve kapamak için kurulan transformatör, kumanda (ayırıcı, kesici vb.)
koruma (röle, parafudr vb.) ve ölçü aletleri, ölçü transformatörleri vb.)
aygıtlarının tamamını ya da bir bölümünü içine alan tesislerdir.
g.1 - Transformatör merkezleri:
Güç transformatörü bulunan bağlama tesisleridir. Bu tesisler açık hava,
bina ya da direk tipinde olabilir.
g.2 - Ölçü ve/veya kumanda merkezleri:
Güç transformatörü bulunmayan bağlama tesisleridir. Örneğin ayırıcı ve
kesici ya da yalnız ayırıcı bulunan ölçü merkezleri ya da aynı biçimdeki ölçü
yapılmayan bağlama tesisleri gibi.
g.3 - Tekil tüketim tesisleri:
Şahıslara ya da kuruluşlara ilişkin tesisleri elektrikle beslemek için
kurulan bağlama tesisleridir. Bu tesisler teknik bakımdan g 1`de tanımlanan
tesislere girerler.
Örneğin bir fabrika, benzin istasyonu, sulama pompa tesisi vb. tesislere
elektrik enerjisi sağlamak için kurulan tesisler tekil tüketim tesisleridir.
h) Dağıtım şebekeleri:
Elektrik enerjisini tüketicilere dağıtmak için kurulan ve dağıtım
transformatör merkezleri, hava ve/veya kablo hatlarından oluşan tesislerdir.
Gerilimleri 1000 volta kadar ve 1000 volt olanlara alçak gerilim (li) dağıtım
şebekeleri, gerilimleri 1000 voltun üzerinde olanlara yüksek gerilim (li)
dağıtım şebekeleri denir.
i) Şebeke güçlerinin hesaplanmasında kullanılan bazı katsayıların ve
terimlerin tanımları:
i.1 - Güç yoğunluğu:
Şebekelerde yüklenme derecesi farklı hat bölümlerinde aynı zamanda çekilen
yüklerin hesaplanmasında kullanılan bir katsayıdır. Bu katsayı çeşitli hesap
yöntemleri ile bulunabilir. Şebekelerdeki bağlı güçler belli ise güç yoğunluğu
kullanılmaz; bağlı güç, eşzamanlılık katsayısı ile çarpılarak yük hesabı
yapılır.
i.2 - İstek katsayısı (talep faktörü):
Bir şebekenin ya da şebeke bölümünün çalışma süresi içinde çektiği en büyük
gücün şebekenin ya da şebeke bölümünün toplam bağlı gücüne oranıdır ve yüzde
olarak verilir.
i.3 - Farklı zamanlılık katsayısı (diversite faktörü):
Bir gurup tüketicinin istek güçleri toplamının bu tüketicilerin en büyük
ortak istek gücüne oranıdır ve genel olarak birden büyük bir sayıdır.
i.4 - Eşzamanlılık katsayısı:
Farklı zamanlılık katsayısının tersidir.
i.5 - Bağlı güç:
Bir şebeke ya da şebeke bölümünün bağlı gücü tüketicinin bir şebeke ya da
şebeke bölümüne bağlı elektrikle çalışan tüm aygıtlarının toplam gücüdür.
i.6 - Kurulu güç:
Bir sistemi besleyen kurulu makinelerin (elektrik üreten makineler) anma
güçlerinin toplamıdır.
i.7 - Kullanma süresi:
Bir yılda üretilen enerjinin, santralın tepe gücüne (puvant güç) bölünmesi
ile bulunan süredir.
i.8 - Amortisman:
İşletmede bir yıldan fazla kullanılan, eskiyen ve değerden düşen maddesel
ve maddesel olmayan değerlerin ve hakların karşılıklarının
kullanılabilecekleri süre içinde ödenmesidir.
IV. GENEL HÜKÜMLER
PROJEYİ YAPANLARIN YETKİ VE SORUMLULUKLARI
MADDE 4 - Elektrik tesislerine ilişkin yapılabilirlik raporlarını gerekçe
raporlarını, ön projeleri ve uygulama projelerini yüksek elektrik mühendisleri
ya da elektrik mühendisleri hazırlayacaklar ve tüm proje nüshalarındaki
açıklama yazılarını, keşif özetlerini, raporları, şemaları, resimleri,
planları ve hesapları imzalayacaklardır.
Projeleri hazırlayan mühendisler imzaları bulunan yerlere adlarını, bağlı
bulundukları mühendis odalarının kayıt numaralarını ve diploma numaralarını
yazacaklardır. Resmi daire ve kurumların görevli mühendislerine yaptıracakları
projelerde de bu kurala uyulacaktır.
Projeleri hazırlayanlar serbest çalışan, yüksek elektrik mühendisi ya da
elektrik mühendisi iseler projede imzaları bulunan yerlere adlarını, bağlı
bulundukları mühendis odalarının kayıt numaralarını ve diploma numaralarını
yazacaklar; ayrıca 657 ve 6235 sayılı yasalar gereğince serbest çalışan
mühendis olduklarını belirten belgeyi projeye ekleyeceklerdir.
Projeyi hazırlayan mühendisler, hazırladıkları projelerin amaca ve teknik
kurallara uygun olmamasından ve projeye esas alınan bilgilerin yanlış
olmasından sorumludurlar.
Projeler yerlerinde yapılacak incelemelere göre hazırlanacaktır.
Projelerin Bakanlık`ta ya da yetkili kuruluşlarda incelenmesi sırasında
gerekli görüldüğünde yerinde incelemeler yaptırılabilir.
PROJELERİN ONANMASI
MADDE 5 - Bu Yönetmeliğin kapsamına giren elektrik tesisleri projelerini
yüksek elektrik mühendisleri ya da elektrik mühendisleri inceler ve onaylar.
Bir elektrik tesisine ilişkin ve elektrik mühendisliği konusu dışındaki öteki
proje bölümlerini uzmanlık konularına göre ilgili mühendisler, elektrik
mühendisleri ile birlikte inceler ve onaylar.
YAPILABİLİRLİK RAPORU
MADDE 6 - Büyük elektrik tesislerinin projeleri ele alınmadan önce bunlara
ilişkin yapılabilirlik raporları hazırlatılacak ve Bakanlığa sunulacaktır.
Yıllık yatırım programlarına girmiş projeler için böyle bir raporun
düzenlenmesi gerekmez.
GEREKÇE RAPORU
MADDE 7 - Yüksek elektrik mühendisleri ya da elektrik mühendisleri
tarafından hazırlanacak olan gerekçe raporları gerekli durumlardan projeden
ayrı olarak daha önce Bakanlığa onaylatılabilir.
Projenin hazırlanmasında, gerekçe raporunun ya da gerekçeli uygulama
projesinin onaylatılmasından doğacak olan her türlü sorumluluk ve giderler
projeyi hazırlayanlara ilişkin olacaktır.
ÖN PROJE
MADDE 8 - Ön projeler ihaleden önce Bakanlığa onaylatılacaktır.
UYGULAMA PROJESİ
MADDE 9 - Bakanlık ya da Bakanlıkça yetki verilen kuruluşlar, gerekli
gördüğünde uygulama projelerinin onaylanmasını isteyebilirler.
Yerindeki koşul ve zorunluluklara göre ön projede besleme yeri, gerilim,
yüksek gerilim tesisindeki değişiklikler gibi proje esasına etki eden herhangi
bir değişiklik yapmak gerektiğinde bunun nedenleri bildirilecek ve değişiklik
yeniden onaylatılacaktır.
PROJEDE SEÇİLEN GEREÇLER
MADDE 10 - Bu gereçlerin sağlanmasında nitelik (kalite) belgesi aranması ve
gereçlerin varsa TSE standartlarına, yoksa tanınan yabancı ülke standartlarına
uygun olması zorunludur.
Projeler rekabeti sağlayacak biçimde hazırlanmış olacak ve yalnız bir
fabrikanın yapımlarının özelliğini taşımayacak biçimde düzenlenecektir.
V. GEREKÇE RAPORUNUN VE PROJENİN İÇİNDEKİLER
GEREKÇE RAPORUNUN İÇİNDEKİLER:
MADDE 11 - a) Gerekçe raporları projeden ayrı olarak onaylatılacaksa,
hazırlanacak projenin özelliğine göre içerisinde aşağıdaki yazı belge, şema,
plan, resim ve hesaplar bulunacaktır:
a.1 - İçindekiler listesi,
a.2 - Projenin yapılma amacını açıklayan yazı,
a.3 - Enerji verecek kuruluştan alınacak olan enerji verilebileceğini
gösterir olur yazısı,
a.4 - İmar Kanunun Ek 7. ve Ek 8. maddelerine ilişkin yönetmelik uyarınca
Belediye sınırları dışında Valilikten (İl İmar Müdürlüğü), Belediye sınırları
içinde ise Belediyeden alınacak (inşaat ruhsatı) ve bununla ilgili Valiliğin
(İl İmar Müdürlüğü) görüşünü kapsayacak ön olurun (plan izni) aslı ya da
onanmış sureti,
a.5 - Besleme bölgelerine göre kurulu ve kurulması ön görülen sanayi
tesislerinin güçlerini ve yerlerini belirten plan,
a.6 - Proje konusu olan yere ilişkin genel bilgiler (yönetimsel, coğrafi,
kültürel ve ekonomik durum),
a.7 - Proje konusu tesisin tek hat şeması ve genel konum planları,
a.8 - Proje konusu tesisin kurulması için öngörülen gereç ve aygıtların
teknik nitelikleri ve bunların seçilmesine ilişkin hesaplar,
a.9 - Tahmini keşifler ve amortisman tutarı.
b) Gerekçe raporları projelerle birlikte onaylatılacaksa gerekçe raporu
içerisinde
a.1 - a.8`de açıklanan yazı, belge, şema, resim ve hesaplardan başka ayrıca
aşağıdaki bilgiler de bulunacaktır:
b.1 - Kurulu elektrik tesisleri
i) Santral tesisleri:
Santraldaki grupların sayısı, işletme durumları ve teknik özellikleri,
santraldaki alçak gerilim ve yüksek gerilim donatısının özellikleri ve durumu,
ayrıca santral yapısının durumu, dizelli tesislerde soğutma suyu ve tesisleri,
buhar santrallarında yakıtın cinsi, mal oluş fiyatı ve santralın çevresinde
işletmeye uygun yakıt bulunup bulunmadığına ilişkin bilgi verilmesi.
ii) Yüksek gerilim şebekesi:
Yüksek gerilim iletim hatları ve kablolarının durumu, gerilimi ve kesitinin
belirtilmesi.
iii) Bağlama tesisleri:
Kurulu transformatörlerin donatısı ile bağlama tesislerinin teknik
özelliklerinin belirtilmesi.
iv) Alçak gerilim şebekesi:
Şebekenin durumuna ilişkin genel bilgi verilmesi.
b.2 - Güç gereksinmesinin saptanması:
Güç gereksinmesi en az 10 yıllık gelişme ya da enerji tüketim artışı göz
önüne alınacak biçimde saptanacaktır.
i) Abone ve sokak aydınlatma gücü gereksinmesi:
Hesap için gerekiyorsa, aboneler, için kişi başına en az 50 W`tan az
olmayacak biçimde abone aydınlatma gücü saptanacak, sokak aydınlatma gücü buna
eklenecektir.
ii) Kurulu sanayi güç gereksinmesi:
Kurulu sanayinin enerji tüketimi, bağlı güçleri, bağlı tepe güçleri ve
eşzamanlılık katsayılarının verilmesi,
iii) Gelecekteki sanayi güç gereksinmesi:
Kurulacağı kesinlikte bilinen ve kurulması düşünülen sanayi tesisleri
güçlerinin eşzamanlılık katsayısı ile verilmesi.
iv) Şebeke hesaplarında yukarıdaki, i), ii) ve iii) maddeleri ile saptanan
toplam güce % 10 güç kaybı eklenerek genel güç gereksinmesi bulunacaktır.
b.3 - Kurulacak yeni elektrik tesislerinden enerji alabilecek öteki şehir,
kasaba, köy ve büyük tüketicilerin belirtilmesi ve tesislerin planlanmasında
gözönüne alınması.
b.4 - Halen sistemden enerji alan şehir ve şehir özelliğini taşıyan büyük
kasabalarda güç tahmininin, yük eğrileri verilerek incelenmesi.
b.5 - Enerji araştırmaları:
i) Kurulu santrallardan yararlanma durumu:
Santralın gereksinme için yeterli olup olmadığının, genişleme ve değiştirme
olanağı bulunup bulunmadığının belirtilmesi.
ii) Başka santrallardan beslenme durumu:
Çevrede kurulu, projelendirilmiş ya da yapılmakta olan tesislerin bulunup
bulunmadığı, varsa beslenme olanaklarının en iyi biçiminin belirtilmesi.
iii) Akaryakıtla çalışan tesis durumu:
iii.1 - Dizelli tesis durumu:
Mazotun maliyeti, santral yeri, gücü, grup sayısı ve soğutma suyunu sağlama
olanaklarının belirtilmesi.
iii.2 - Buharlı tesis durumu:
Çevrede işletilen ya da işletilmeyen maden kömür ocaklarının, petrol
kuyularının bulunup bulunmadığı, varsa cinsi, çıktığı yerin santrala uzaklığı,
yedeği, ısıl değeri, santrala mal oluşu, santral yeri, bulunan suyun buhar
üretimine elverişli ve yeterli olup olmadığı ve düşünülen soğutma şeklinin
belirtilmesi.
iv) Su enerjisi olanaklarından yararlanma durumu:
Enerji üretimine elverişli sular, kurulacak tesisin yeri, gücü, grup
sayısı, o bölgedeki yeraltı ve yeryüzü su durumlarının incelenmesi, sulamada
kullanılıp kullanılmadığı, sulama mevsimindeki durumu, donup donmadığı,
kurulması öngörülen yardımcı tesisler ve brüt düşü, cebri boru uzunluğu ile
seçilecek türbin tipine ilişkin gerekli bilgilerin verilmesi.
v) Birleşik (enterkonnekte) sistem ya da bölge sistemlerinden beslenme
durumu:
Enerjinin ne şekilde sağlanacağı, hattın geçtiği yer ve yol durumlarına
ilişkin bilgi verilmesi.
vi) Öteki enerji kaynaklarından beslenme durumu:
Kaynağın cinsi, kaynağa ilişkin bilgiler ve bu kaynaktan ne şekilde
yararlanılacağının belirtilmesi.
Bu santralların kuruluşunda, yürürlükte bulunan "Belediye ve Genel
Hıfzıssıhha Kanunu`na göre halkın sağlık ve dinlenmesini bozmayacak ve
özellikle çıkaracağı gürültü ile halkı rahatsız etmeyecek ve çevre
kirlenmesine neden olmayacak çözüm biçimleri düşünülmelidir. Aynı zamanda,
yürürlükte bulunan Orman Kanununa göre, yakıtla çalışan santralların, ormanlık
bölgeye 4 Km`den daha yakın yerlere kurulmamasına dikkat edilmelidir.
Santralın 4 Km`den daha yakın yerlere kurulması zorunlu ise Orman
Bakanlığından izin alınması gerekir.
b.6 - Güç ve enerji gereksinmelerini karşılayacak kaynakların ekonomik
bakımdan incelenmeleri.
i) Tesislerin tahmini maliyetleri hesaplanırken planlama incelemesi yapılan
yerden, çevredeki tüketicilere enerji verilecekse yeni yapılacak bu tesislerin
tahmini maliyetinin de hesaplarda gözönüne alınması.
ii) Tesis tutarı:
Kurulu tesiste yapılacak düzeltme, değişiklik ve genişletme tutarı ile yeni
tesisin değeri, bağlama tesisleri, yüksek gerilim hava hattı, yüksek gerilim
kablosu, transformatör postaları, elektrik donatısı, alçak gerilim şebekesi,
dizel-generatör ya da türbin-generatör grupları, santralın yüksek gerilim
donatısı vb. nin tutarlarından oluşur.
Su santrallarında bent ve priz, besleme kanalı ve çeşitli yapımlar,
biriktirme havuzu, yükleme odası, cebri boru ve dayanakları, santral binası,
boşaltma kanalı, işçi ve memur konutları, kumanda binası, transformatör
binaları tutarları vb. gözönüne alınacaktır.
Yukarıda sayılan tesis bölümlerine ilişkin tutarlara madde 12 -a.8.i`de
gösterilen oranlarda beklenmedik giderler eklenecektir.
iii) Proje tutarı:
Tesis tutarına madde 12 - a.8.ii ve a.8.iii`de gösterilen inceleme, proje
ve kontrolluk görevleri ile yönetim giderleri, kamulaştırma, servis yolu,
demiryolu ve yararlanma payı (irtifak hakkı) giderleri eklenerek bulunacaktır.
iv) Yıllık giderler:
iv.1. - Değişmeyen giderler:
iv.1.1. - Faiz:
Senelik % 9,5 alınacaktır.
iv.1.2 - Amortisman:
55 sayılı vergi usul yasası genel tebliği gereğince uygulanacak düz
amortisman oranları aşağıdaki kadar olacaktır.
- Yapılar, barajlar, su alma tesisleri, su besleme tesisleri (su
santralları) % 2
- Su türbinleri ve cebri borular % 3,5
- Buhar türbinleri, ısıtıcı ve soğutucular, buhar yoğunlaştırma (kodanse)
tesisleri, kazan besleme tesisleri ve öteki tesisler, generatörler, kumanda,
ölçü ve koruma.tesisleri, kömür alma, hazırlama ve taşıma tesisleri, akar
yakıt tesisleri % 5
- Dizel - generatör tesisleri (150 kW`tan büyük), yardımcı kuvvet tesisleri
% 7
- Dizel - generatör tesisleri (150 kW`tan küçük) % 8
- Transformatör tesisleri, bağlama tesisleri, doğru akım tesisleri şehir
şebekeleri ve aydınlatma tesisleri % 4
- Enerji iletim tesisleri % 3
- Buhar boruları, vanalar, pompalar, su besleme tesisleri (buhar
santralları), depolar, dinlendirme havuzu tesisi, soğutma suyu tesisleri,
basınçlı hava birimleri, su çıkarma ve iletme tesisleri, atelyelerin makine ve
tesisleri, hareketli vinçler, kanallar, bacalar, dayanma ve kuşatma duvarları
% 6
- Bentler ve setler (pekiştirilmiş) % 10
- Bentler ve setler (pekiştirilmemiş) % 20
iv.2 - Değişen giderler:
iv.2.1 - Bakım, onarım ve öteki işletme giderleri:
Su santrallarında, enerji iletim hatlarında ve transformatör merkezlerinde
proje tutarının % 1,5`u, buhar ve dizel santrallarında % 2,5`u alınacaktır.
iv.2.2 - Personel giderleri:
Tesiste çalışacak olan mühendis, tekniker, makinist, elektrikçi,
muhasebeci, tahsildar vb. personelin bir yıl içinde alacakları aylık ücret ve
gündelikler ile öteki giderleri içine alır.
iv.2.3 - Yakıt ya da enerji satın alma giderleri:
Bu giderler, bir yılda üretilecek ya da satın alınacak kWh miktarı tahmin
edilerek hesaplanacaktır.
v) kWh tutarı:
Proje tutarı, üretilen ya da satın alınan enerjiye bölünerek hesaplanır. Bu
değer bir çok seneler için hesaplanacaktır. Bu hesap yapılırken kullanma
süresi olarak, su santrallarında 3000 saat ya da duruma göre daha fazla,
yakıtla çalışan santrallarda yaklaşık 2000 saat, birleşik sistemden beslenme
durumunda ise yerel koşullara göre ve en az 3000 saat alınacaktır.
vi) Karşılaştırma ve sonuç:
Yapılacak tesis için yukarıda verilen bilgiler gözönünde tutularak en uygun
çözüm biçiminin seçilme nedenlerinin açıklanması ve sonuç.
b.7 - Kurulacak tesislere ilişkin verilmesi gerekli bilgiler:
Gerekçe raporunda kurulacak tesislerle ilgili olarak aşağıdaki bilgiler
verilecektir:
i) Enerji sağlama biçimi:
Enerji kaynağında yapılacak değişiklik, enerji alış yeri ve şekli, yeni
tesis kurulacak ise gücü, grup sayısı ve teknik özelliklerinin bildirilmesi,
ayrıca yardımcı ve ilgili öteki tesislere ilişkin bilgi verilmesi.
ii) Yüksek gerilim tesisleri:
Kurulu yüksek gerilim tesislerinde yapılacak değişiklik, yeni kurulacak
transformatör merkezlerinin yerleri ve saptanılan güçleri, yeraltı kabloları,
iletim hatlarının devre sayısı, iletkenlerin düzenlenme biçimi ile iletken
cinsi ve kesitleri, kullanılacak gerilim, izolatör ve direk tipleri, direk
açıklıkları, iletken gerilmesi, toprak iletkeni kullanılıp kullanılmayacağı,
buz yükü bölgesi, büyük şebekelerde normal ve arızalı durumlarda beslenme
biçimleri ile sistemin koruma biçimine ilişkin gerekli teknik bilgilerin
verilmesi.
iii) Alçak gerilim tesisleri:
Ayrı sanayi hattının çekilip çekilmeyeceği ve kullanılmak istenilen iletken
cinsi ve direk tiplerinin belirtilmesi.
PROJENİN İÇİNDEKİLER
MADDE 12 - a) Projenin içinde aşağıda açıklanan yazı, belge, hesap, şema,
plan, resim ve şartnameler bulunacaktır:
a.1 - İçindekiler Listesi
a.2 - Projenin yapılma amacını ve varsayımları açıklayan yazı
a.3 - Madde 11 a.3`de açıklanan belge
a.4 - Madde 11 a.4`de açıklanan belge
Not: a.3 ve a.4`de istenilen belgeler, gerekçe raporu bulunmayan projelerin
onanması durumunda proje dosyasına konulacak aksi durumda gerekçe raporuna
eklenilecektir.
a.5 - Gerekçe raporu
a.6 - Hesaplar:
i) Santral projelerinde bulunacak hesaplar:
i.1 - Su santrallarında:
Bent, priz, çökeltme havuzu, kanal, yükleme odası, boşaltma kanalları,
cebri boru ve santral yapısına ilişkin gerekli öteki hesaplar yapılacaktır.
i.2 - Termik santrallarda:
Yakıt taşıma ve depolama sistemi, buhar kazanı (kızdırıcılar, hava ve su
ısıtıcıları, vb.), türbin, kondanser, besleme suyu hazırlama tesisleri,
soğutma sistemi ve ısı hesapları yapılacaktır.
ii) Enerji iletim hattı projelerinde bulunacak hesaplar:
Alçak ve yüksek gerilim tesislerinde, Bakanlıkça onaylanmış direk projeleri
varsa bunlar proje dosyasına eklenerek kullanılacak, onaylanmış projeler yoksa
yürürlükteki "Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği" ne göre direk
hesapları yapılacaktır.
iii) Bağlama tesisi projelerinde bulunacak hesaplar:
iii.1 - Transformatör merkezleri ve transformatör postalarında:
iii.1.1 - Transformatör merkezlerinde:
Demir konstrüksiyon, bağlama aygıtları ve öteki aygıtlara ilişkin
dayanaklar ve tabanlar, yangın duvarları, basınçlı hava tesisleri, kumanda
binası inşaat hesapları, özellikle 60 kV`un üstündeki gerilimlerde topraklama
hesapları ve kesici güçlerini saptamak için kısa devre hesapları yapılacaktır.
iii.1.2 - Transformatör postalarında:
Bu tesisler bina ya da saç köşk tipinde iseler a.6 iii.1.1`deki ilgili
hesaplar, direk tipinde iseler direk hesapları yapılacaktır.
iii.2 - Ölçü ve/veya kumanda merkezlerinde:
Bu merkezler de bina saç köşk ya da direk tipinde olabilirler. Bu tiplere
göre a.6 iii.1.2`deki hesaplar yapılacaktır.
iii.3 - Tekil tüketim tesislerinde:
Bu tesisler de bina, saç köşk ya da direk tipinde olabilirler. Bu tiplere
göre a.6 iii.1.2`deki hesaplar yapılacaktır.
iv) Dağıtım Şebekesi projelerinde bulunacak hesaplar:
iv.1 - Yüksek gerilim hesapları:
iv.1.1 - Gerilim düşümü hesabı:
Yüksek gerilim şebekesinde gerilimleri 34,5 kV`a kadar olan hatlarda yalnız
hattın omik direnci ve selfi, daha büyük gerilimli hatlarda ise hattın
kapasitif direnci de gözönüne alınarak gerilim düşümü hesabı yapılacaktır.
Zorunlu olmadıkça 15 kV`tan küçük gerilim kullanılmayacak ve seçilecek
gerilimin Türk Standartlarına uygun olmasına dikkat edilecektir.
60 kV ve daha büyük gerilimli hatlarda çeşitli yükleme durumlarında boyuna
ve enine gerilim düşümü hesaplanacaktır.
Yüksek gerilim hatlarındaki gerilim düşümü, üretim merkezi ya da yükseltici
transformatör ile indirici transformatörün primer sargısı arasında % 7`den
fazla olmamalıdır.
Gerilim düşümü hesabında, var olan ve beklenen güçler gözönüne alınmalıdır.
iv.1.2 - Güç kaybı ve ısınma kontrolu hesabı:
Hava hattı ve kablo şebekesinin güç kaybı hesabı ve kabloların ısınmaya
karşı kontrolu yapılmalıdır.
Güç kaybı, izole su santrallarında üretilen enerjinin iletilmesinde % 10`u
yakıtla çalışan santrallarda üretilen enerjinin iletilmesinde % 6`yı öteki
iletim ve dağıtım hat bölümlerinde ise % 5`i aşmamalıdır.
iv.1.3 - Kısa devre hesabı:
Beslenme noktasına en yakın olan kesiciler için kısa devre akımları ve
kesme güçleri hesaplanacaktır.
Projeyi onaylayacak kuruluş tarafından istenildiğinde öteki tüm
transformatör merkezlerinin yüksek gerilim baralarında da yukarıda açıklanan
hesaplar yapılacaktır.
Kabloların seçilmesinde, kısa devre zorlanmalarına karşı dayanma durumu
doğrulanacaktır.
iv.1.4 - Yüksek gerilim direk hesapları:
a.6 ii)`ye uygun olarak direk hesapları yapılacaktır.
iv.2 - Alçak gerilim hesapları:
iv.2.1 - Güç yoğunluğu hesabı:
Güç yoğunlukları madde 3 i.1`deki açıklamalara göre saptanacaktır.
iv.2.2. - İletken kesitlerinin hesabı:
Alçak gerilim şebekesinde iletken kesitleri uygun bir yöntemle
hesaplanacaktır. İletken kesintilerinin saptanmasında gerilim düşümü, indirici
transformatör çıkışı ile gerilim düşümü bakımından en elverişsiz alıcı
bağlantı noktası arasında % 5`den fazla olmayacaktır.
Şebekede kullanılacak iletkenlerin kesitleri Türk Standartlarına, bu
bulunmadığında tanınan yabancı ülke standartlarına uygun olacaktır. Ekonomik
hesap yapılarak bakır ya da alüminyum iletken seçilecek, zorunluluk olmadıkça
özellikle 50 mmı`den büyük kesitlerde bakır iletken kullanılmayacaktır.
iv.2.3 - Transformatör güçlerinin hesabı:
Transformatör güçlerinin hesaplanmasında, söz konusu transformatörden
çekilecek var olan beklenen bütün güçler eşzamanlılık katsayısı gözönünde
tutularak hesaplanacaktır. Bulunan güç için güç katsayısı 0,8 varsayılarak
transformatör gücü hesaplanacak ve ilgili Türk Standartlarında bu güce en
yakın üst değer transformatör gücü olarak seçilecektir.
iv.2.4 - Alçak gerilim direk hesapları:
a.6 il)`ye uygun olarak direk hesapları yapılacaktır.
a.7 - Proje keşif listeleri:
Elektrik tesisleri ve bunlara ilişkin inşaat işleri için gerekli olan
gereçlerin dökümü yapılacak ve bunlar ayrı yarı fiyatlandırılacaktır.
Hazırlanan döküm listeleri, varsa Bakanlıkça onaylanmış birim fiyat
çizelgelerine göre değerlendirilecektir. Her bölüme ilişkin keşif listelerinin
sonunda (santral, transformatör merkezi iletim hattı, şebeke vb.) ayrı ayrı
toplam verilecektir.
Birim fiyat çizelgelerinde bulunmayan gereç tutarları, piyasa fiyatına,
montaj, taşıma, öteki giderler, ve yüklenici kazancı için % 25 eklenerek
bulunacaktır.
Keşif listeleri (TL.) para birimine göre düzenlenecek ve en son birim fiyat
çizelgeleri kullanılacaktır.
a.8 - Keşif özeti:
Tesis bölümleri için hazırlanan keşif listeleri keşif özetinde ayrı
kalemler halinde gösterilecek, ayrıca keşif tutarlarına aşağıda belirtilen
eklemeler yapılacaktır:
i.i) Beklenmedik giderler:
i.1 - Santral, transformatör postaları vb. nin yapı bölümü için, bu bölüme
ilişkin keşif tutarlarının yaklaşık % 5`i,
i.2 - Santral, transformatör postası, iletim hattı ve şebekeler için bu
bölüme ilişkin keşif tutarlarının yaklaşık % 3`ü,